ارزیابی نوع تخصیص مصارف سلامت بر بهبود شاخص های عملکرد در ایران
الموضوعات : علمي بحثي
مهدی مرادی شیبانی
1
,
بهرام سحابی
2
,
سجاد فرجی دیزجی
3
,
عزت الله عباسیان
4
1 - دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه توسعه و برنامه ریزی اقتصادی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، ایران، تهران
2 - دکتری دانشیار، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، تهران
3 - دانشیار، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، تهران
4 - استاد، گروه مهندسی مالی، دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران، تهران
الکلمات المفتاحية: تخصیص بودجه, نظام سلامت, مخارج سلامت, ایران,
ملخص المقالة :
بودجه سلامت یا بهداشت و درمان طیف وسیعی از هزینه هایی است که از منابع مالی مختلف آن جمع آوری شده و در نظام سلامت مصرف می شود. در یک دسته بندی کلی مهمترین این مخارج شامل مخارج پیشگیری، درمان، آموزش و تحقیقات و تشکیل سرمایه موسسات فراهم کننده خدمات سلامت است. علاوه بر اهمیت شیوه جمع آوری منابع مالی، شیوه مصرف یا تخصیص بودجه سلامت نیز بسیار مهم بوده و بر عملکرد کلی نظام سلامت موثر است. هدف این مطالعه یافتن راهی در جهت تخصیص بهتر این منابع به منظور افزایش سطح سلامت و بهره¬وری نظام سلامت است. در این پژوهش بعد از بسط وضعیت سلامت بالتاجی و استخراج مدل جدید، از داده های فصلی سری زمانی اقتصاد ایران برای سال های 1380 تا 1400 استفاده شده است. برای بررسی وضعیت سلامت سه شاخص اصلی امید به زندگی، نرخ مرگ و میرخام و نرخ مرگ و میر نوزادان به کار رفته است. نتایج حاکی از آنست که ضمن آنکه مخارج بودجه سلامت در وضعیت کاملا نامتوازن قرار داشته و حدود 85 درصد آن به مصارف درمانی می رسد، این مخارج و مخارج درمانی بر هر سه شاخص اصلی سلامت تاثیر مثبت و بهبود دهنده دارند. با این حال بالاتر بودن ضرایب تخمینی در مخارج پیشگیری ارجحیت بالاتر این بخش از بودجه سلامت را نسبت به مخارج درمانی نشان می دهد. بنابراین مخارج پیشگیری بر مخارج درمانی ارجحیت داشته و با افزایش این سهم می توان به بهبود وضعیت سلامت و شاخص های عملکرد آن کمک نمود. از سوی دیگر از میان مخارج آموزش و تحقیقات و تشکیل سرمایه موسسات فراهم کننده خدمات سلامت، تشکیل سرمایه موسسات فراهم کننده خدمات سلامت از آن جهت که بر دو شاخص امید به زندگی و نرخ مرگ و میر خام تاثیر مثبت دارد، دارای اولویت بالاتری در جهت تخصیص بودجه است.
Central Bank of I.R. of Iran 2024
OECD, 2017. OECD Health Statistics 2017, Paris. https://doi.org/10.1787/ 888933602139
Statistical Center of Iran 2024
World Development Indicators, World Bank, Washington D.C. (2021)
Abdullah Ghanbari , Hassan Maleki Kaklar, Iraj Molaei Gholanji, (2022). The Impact of Health Expenses on Life Expectancy in Iran, Journal of Accounting and Management vision, 5(65), 90-103. magiran.com/p2467696(In Persian)
Anwar A, Hyder S, Mohamed Nor N and Younis M (2023) Government health expenditures and health outcome nexus: a study on OECD countries. Front. Public Health 11:1123759. doi: 10.3389/fpubh.2023.1123759
Basu S, Berkowitz SA, Phillips RL, Bitton A, Landon BE, Phillips RS. Association of Primary Care Physician Supply With Population Mortality in the United States, 2005-2015. JAMA Intern Med. 2019 Apr 1;179(4):506-514. doi: 10.1001/jamainternmed.2018.7624. PMID: 30776056; PMCID: PMC6450307
Bloem, A., Dippelsman, R., and Maehle, N., Quarterly National Accounts Manual: Concepts, Data Sources, and Compilation. International Monetary Fund, 2001.
Chokshi DA. Income, poverty, and health inequality. JAMA. 2018;319(13): 1312–3. https://doi.org/10.1001/jama.2018.2521.
Cohen JT, Neumann PJ, Weinstein MC. Does preventive care save money? Health economics and the presidential candidates. N Engl J Med 2008;358:661–3.
Ensor T, Cooper S. Overcoming barriers to health service access: influencing the demand side. Health Policy Plan. 2004;19:69–79
Feldman, M. P. and Kogler, D. F. (2010) Chapter 8 - stylized facts in the geography of innovation, in Handbook of The Economics of Innovation, Vol. 1 (Eds.) B. H. Hall and N. Rosenberg, North-Holland, vol. 1 of Handbook of the Economics of Innovation, pp. 381 – 410
Gage AD, Leslie HH, Bitton A, Gregory Jerome J, Joseph JP, Thermidor R, Kruk ME. Does uality influence utilization of primary health care? Evidence from Haiti. Glob Health. 018;14(1):59.
Hernandez de Cos P, Moral-Benito E: Health care expenditure in the OECD countries: efficiency and regulation. In The occassional paper series No 1107. Madrid: Bank of Spain; 2011
Jones, C.I., 2016. The facts of economic growth. In: Taylor, John B., Uhlig, Harald (Eds.), Handbook of Macroeconomics, vol. 2A. Elsevier, pp. 3–69.
Lichtenberg, F.R., 2007. The impact of new drugs on US longevity and medical expenditure, 1990–2003: evidence from longitudinal, disease-level data. American Economic Review 97, 438–443
Maciosek MV, Coffield AB, Edwards NM, Flottemesch TJ, et al. Priorities among effective clinical preventive services: results of a systematic review and analysis. Am J Prev Med 2006;31:52–61.
Murphy, K. M. and Topel, R. H. (2006) The value of health and longevity, Journal of Political Economy, 114, 871–904.
Novignon, J., Olakojo, S.A. & Nonvignon, J. The effects of public and private health care expenditure on health status in sub-Saharan Africa: new evidence from panel data analysis. Health Econ Rev 2, 22 (2012). https://doi.org/10.1186/2191-1991-2-22
Peters DH, Garg A, Bloom G, et al. Poverty and access to health care in developing countries. Ann N Y Acad Sci. 2008;1136:161–71.
Rebecca McKibbin & Bruce A. Weinberg, 2021. "Does Research Save Lives? The Local Spillovers of Biomedical Research on Mortality," NBER Working Papers 29420, National Bureau of Economic Research, Inc
Rogers, E. M. (1962) Diffusion of innovations, New York, Free Press of Glencoe
Sato, R. The impacts of quantity and quality of health clinics on health behaviors and outcomes in Nigeria: analysis of health clinic census data. BMC Health Serv Res 19, 377 (2019). https://doi.org/10.1186/s12913-019-4141-y
Temple NJ. Why prevention can increase health-care spending. Eur J Public Health. 2012 Oct;22(5):618-9. doi: 10.1093/eurpub/ckr139. Epub 2011 Sep 13. PMID: 21914705.